W dniach 17-18.11.2016r. w Poznaniu odbyła się konferencja dotycząca rynków surowców i energii ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa energetycznego w wymiarze krajowym i ponadnarodowym zorganizowana przez Fundację na rzecz Czystej Energii.

W czasie konferencji „Rynki surowców i energii-Bezpieczeństwo energetyczne w wymiarze krajowym i ponadnarodowym” najwięcej tematów dotyczyło bezpieczeństwa energetycznego Polski w kontekście zwiększania udziału odnawialnych źródeł energii w kontekście systematycznego odchodzenia od energetyki konwencjonalnej opartej na węglu. Prelegenci mówili również o obowiązującej i planowanej polityce energetycznej kraju na tle Unii Europejskiej i polityki klimatyczno-energetycznej przedstawionej przez Komisję Europejską. Sporo uwagi poświęcono bezpieczeństwu energetycznemu gospodarstw domowych oraz problemowi ubóstwa energetycznego.

W temacie rozwoju systemu elektroenergetycznego Polski była mowa o wyzwaniach stojących przed funkcjonującą obecnie infrastrukturą przesyłowa i dystrybucyjną. Zagadnienie to było tematem wykładu inauguracyjnego, w którym poruszono problem starzenia się sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej.

W zakresie wyzwań inwestycyjnych stojących polskimi koncernami energetycznymi należy wspomnieć o możliwości modernizacji bloków 200MW, o czym mówiono również na spotkanie sejmowej komisji ds. energetyki i górnictwa. Szacunkowa ocena pozwala mówić o około 30 blokach 200 MW nadających się do rewitalizacji. Rewitalizacja 30 bloków węglowych 200 MW (wydłużenie resursu technicznego bloku o 150 tys. godzin) w okresie do 2030 roku zapewniłaby skumulowane zasoby wytwórcze w horyzoncie 2055 rzędu 900 TWh. Modernizacja bloków 200MW w krótkiej perspektywie czasowej miałaby negatywny wpływ na sektor węgla kamiennego. Oprócz oczywistych względów w zakresie spadku zużycia surowca ze względu na poprawę parametrów funkcjonowania bloków, zrewitalizowane kotły, w celu obniżenia emisji, mogą być dostosowane do współspalania z biomasą. Tym samym ograniczona zostanie emisja spalin przy jednoczesnym spadku zużycia węgla 9 w zamian krajowe zasoby węgla kamiennego wystarczą na dłuższy okres czasu zapewniając Polsce niezależność od dostaw surowca z zewnętrz).

Skumulowane, jeszcze istniejące, zasoby wytwórcze nowych bloków węglowych, oddanych do eksploatacji w okresie ostatnich 8 lat (z uwzględnieniem potencjalnej ich rewitalizacji), to około 500 TWh w horyzoncie 2040. Dzięki temu podejściu Polska posiadałaby bloki mogące pracować na niskich obciążeniach bądź jako stabilizator dla produkcji energii w OZE.

Pani Anna Kielerz zaprezentowała referat:

Węgiel – przeszłość czy przyszłość polskiej energetyki

Krótkie streszczenie referatu:

Zrównoważona polityka energetyczno-klimatyczna powinna realizować trzy równorzędne cele: konkurencyjność, zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo dostaw. Dlatego dążenie do osiągnięcia ambitnych celów klimatycznych nie może się negatywnie odbić na konkurencyjności gospodarki i poziomie bezpieczeństwa dostaw energii. Realizacja jednego celu nie może odbywać się kosztem innych.

Zgodnie z dotychczasowym trendem, rola węgla w zaspokajaniu potrzeb energetycznych Polski będzie stopniowo malała na korzyść energii z rozproszonych źródeł energii. Jednakże podstawą bezpieczeństwa energetycznego w przewidywalnym horyzoncie czasowym pozostanie energetyka zawodowa oparta na węglu. 

Elektrownie konwencjonalne pełnią obecnie funkcję stabilizatora dostaw energii w sytuacji gdy nie jest produkowana energia w odnawialnych źródłach.

Coraz ostrzejsze wymagania w obszarze ochrony środowiska wymuszają radykalne oraz relatywnie szybkie obniżenie emisji CO₂, co wymusza poprawę efektywności energetycznej, jak i wprowadzenie do elektrowni nowych, wysokosprawnych technologii produkcji energii elektrycznej z nieodnawialnych paliw.

Dotychczasowe działania grup energetycznych działających w Polsce spowodowały zmniejszenie emisji CO₂ przez sektor energetyczny o 9,6% w okresie 2005-2014, przy ogólnej redukcji krajowej na poziomie prawie 4%. Równocześnie działania w zakresie modernizacji działających bloków energetycznych spowodowały obniżenie w okresie 2005-2014 emisji SO_x o 54%, a NO_x o 27%. Wartości te pokazują, że działania modernizacyjne oraz wykorzystanie najlepszych dostępnych technologii przy budowie nowych bloków energetycznych na paliwo konwencjonalne nie powoduje zwiększenia emisji gazów cieplarnianych.

Tak samo jak pewna jest dekarbonizacja europejskiej energetyki, oczywistym jest też to, że nasz krajowy system nie jest w stanie szybko odejść od węgla. Nie możemy nagle wyeliminować z niego wielkich bloków opalanych tym surowcem i zastąpić je układem źródeł rozproszonych choćby dlatego, że nie dysponujemy odpowiednio do tego przygotowaną strukturą sieci elektroenergetycznych. W szczególności dotyczy to sieci przesyłowych najwyższych napięć i mocy. Zdecydowana większość instalacji rozproszonych nie ma zdolności synchronizacyjnych i wymaga dość złożonych mechanizmów przekształcania wytwarzanego przez nie przebiegu elektrycznego na napięcia sieciowe. Podstawą naszego systemu, pozwalającą na utrzymanie jego stabilnej pracy, powinny być zatem duże, regulowalne bloki synchroniczne.

Pod względem technologicznym powstające obecnie jednostki są dużo bardziej zaawansowane niż jeszcze kilka lat temu. Pojęcie czystych technologii węglowych w praktyce oznacza obecnie budowę wysokosprawnych jednostek konwencjonalnych. Dzięki ciągłym staraniom o to, by ich efektywność była jak najwyższa, pojawiają się bloki o parametrach określanych przez fachowców jako ultranadkrytyczne, o sprawności nawet 47 procent. Ten poziom efektywności jest jednak obecnie dostępny tylko przy spalaniu węgla kamiennego.

Budowane obecnie w Polsce bloki energetyczne w Jaworznie, Kozienicach czy Opolu to przykłady zastosowania najnowszych technologii, przy wykorzystaniu do ich zasilania paliw kopalnych, które występują w naszym kraju. Są to przykłady na to, że Polska zmienia swoją energetykę zgodnie z wymaganiami polityki klimatycznej Unii Europejskiej.

Trzeba podkreślić konieczność wprowadzenia do systemu elektroenergetycznego elektrowni jądrowej, nowoczesnych bloków energetycznych, ograniczania globalnego zużycia surowców energetycznych poprzez wzrost efektywności wytwarzania energii elektrycznej i ciepła użytkowego oraz zwiększania udziału odnawialnych źródeł w bilansie energii pierwotnej.

Takie rozwiązanie zapewnia bezpieczeństwo energetyczne kraju, oparte na paliwie kopalnym jakim jest węgiel, dzięki czemu jesteśmy i będziemy niezależni od zawirowań politycznych i koniunkturalnych na światowych rynkach.