W dniach 12-13.06.2017 r. w Poznaniu odbyła się konferencja dotycząca europejskiego wymiaru bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska zorganizowana przez Fundację
na rzecz Czystej Energii.
Podczas konferencji „Energia-Rozwój-Środowisko” zaprezentowano tematy o szerokim spektrum zagadnień dotyczące bezpieczeństwa energetycznego w ujęciu ekonomicznym i politycznym, technologii odnawialnych źródeł energii, zrównoważonego rozwoju oraz kwestii ochrony środowiska.
Prezentowane tematy obejmowały zagadnienia w ujęciu polskim oraz krajów europejskich w kontekście polityki energetyczno-klimatycznej Unii Europejskiej.
Zasadnicze cele polityki energetycznej Unii Europejskiej to:
ograniczenie negatywnego wpływu sektora wytwarzania energii na środowisko,
zapewnienie możliwie niskich cen energii elektrycznej,
zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii.
Aby pogodzić te na pierwszy rzut oka sprzeczności, należy mówić o nowoczesnych technologiach wytwarzania energii z paliw kopalnych, rozwoju infrastruktury i długofalowej strategii energetycznej jako podnoszeniu efektywności energetycznej oraz wdrażania rozwiązań typu smart grid. Działania te muszą znaleźć odzwierciedlenie w polityce energetycznej państwa oraz strategiach producentów i dystrybutorów energii.
Sporo uwagi poświęcono bezpieczeństwu energetycznemu gospodarstw domowych oraz problemowi ubóstwa energetycznego w kontekście zrównoważonego rozwoju.
Każdy kraj Unii Europejskiej ma prawo tworzenia własnego miksu energetycznego. Ważną rolę w polskim miksie energetycznym przez kolejne dekady nadal odgrywać będzie węgiel. Stosowanie tego surowca wymaga inwestycji w nowe technologie niskoemisyjne, które w przypadku jednostek wytwórczych centralnie sterowanych będą również wysokosprawne.
Zgodnie z założeniami polityki energetycznej państwa należy wspierać i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną w formie odnawialnych źródeł energii i energetyki jądrowej. Równocześnie nie należy zapominać o wspieraniu odtwarzania wycofywanych mocy w dużych elektrowniach systemowych pod warunkiem, że będą one wysokosprawne i niskoemisyjne.
W temacie rozwoju systemu elektroenergetycznego Polski była mowa o wyzwaniach stojących przed funkcjonującą obecnie infrastrukturą przesyłową i dystrybucyjną. Zagadnienie to było tematem wykładu inauguracyjnego, w którym poruszono problem starzenia się sieciowej infrastruktury elektroenergetycznej. Była w nim mowa również o tym, ze dominujące w naszym systemie elektroenergetycznym są bloki 200MW oraz wycofywane z eksploatacji bloki 100MW.
Pani Anna Kielerz zaprezentowała referat „Program 200+ – czy może dać czas na efektywny rozwój polskiej energetyki”, który dobrze współgrał z zagadnieniem poruszonym w wykładzie inaugurującym. Krótkie streszczenie referatu:
Dla energetyki przyszłości niezmiernie ważne jest łączenie energetyki zawodowej z energetyką rozproszoną ze szczególnym uwzględnieniem źródeł odnawialnych przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności dostaw energii elektrycznej do odbiorcy oraz realizacji celów polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Program rewitalizacji części pracujących bloków klasy 200MW może być odpowiedzią na pracę podszczytową oraz jako stabilizacja pracy odnawialnych źródeł energii. Dzięki temu podejściu Polska posiadałaby bloki mogące pracować na niskich obciążeniach bądź jako stabilizator dla produkcji energii w OZE.
Rewitalizacja bloków 200MW oraz ewentualne wybudowanie 2-3 nowych tej samej klasy pozwoli na zapewnienie stabilizacji ilości dostarczanej energii elektrycznej do sieci przesyłowej. Dopóki nie rozwiną się tanie i efektywne magazyny energii, które pozwolą na przechowywanie energii wyprodukowanej w odnawialnych źródłach energii. To na dzień dzisiejszy jest szybkie i relatywnie tanie rozwiązanie stabilizujące wytwarzanie produkcji energii elektrycznej z OZE. W dłuższym horyzoncie czasowym plusem takiego rozwiązania jest ograniczenie emisji spalin przy jednoczesnym spadku zużycia węgla.
Zgodnie z dotychczasowym trendem, rola węgla w zaspokajaniu potrzeb energetycznych będzie stopniowo malała na korzyść energii z rozproszonych źródeł energii. Jednakże podstawą bezpieczeństwa energetycznego w przewidywalnym horyzoncie czasowym pozostanie energetyka zawodowa oparta na węglu.
Dotychczasowe działania grup energetycznych działających w Polsce spowodowały zmniejszenie emisji CO2 przez sektor energetyczny o 9,6% w okresie 2005-2014, przy ogólnej redukcji krajowej na poziomie prawie 4% oraz obniżenie w okresie 2005-2014 emisji SOx o 54%, a NOx o 27%. Równocześnie działania w zakresie modernizacji działających bloków energetycznych spowodowały wzrost ich sprawności do 43-44%. Wartości te pokazują, że działania modernizacyjne oraz wykorzystanie najlepszych dostępnych technologii przy budowie nowych bloków energetycznych na paliwo konwencjonalne nie powoduje zwiększenia emisji gazów cieplarnianych.
Mówiąc o powolnych zmianach w procentowym udziale poszczególnych paliw w miksie energetycznym Polski oraz stanie infrastruktury sieciowej nie należy zapominać o inteligentnych sieciach elektroenergetycznych. Inteligentne sieci elektroenergetyczne to kompleksowe rozwiązania energetyczne pozwalające na łączenie, wzajemną komunikację i optymalne sterowanie rozproszonymi obecnie elementami infrastruktury energetycznej, zarówno po stronie producentów, jak i odbiorców energii, które umożliwią wzajemną wymianę i analizę informacji, a w efekcie optymalizowanie zużycia energii (cieplnej, elektrycznej lub dystrybucji gazu). Sektor energetyczny wiąże z inteligentnymi sieciami energetycznymi swoją przyszłość, lecz wciąż nie jest pewny, jak ma to działać w praktyce.
Wykorzystanie możliwości inteligentnych sieci w zakresie bieżącego monitorowania i sterowania, z jakiego paliwa wyprodukowana energia będzie dostępna przyczyni się w sposób pośredni do obniżenia emisji CO2.
W perspektywie do roku 2050 energia z odnawialnych źródeł nie pokryje całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną, dlatego niezbędnym jest opracowanie optymalnego modelu współpracy energetyki konwencjonalnej z energetyką rozproszoną (z wykorzystaniem technologii inteligentnych sieci elektroenergetycznych).
Rozwój energetyki opartej na OZE możliwy będzie przy zapewnieniu przez energetykę konwencjonalną regulowalności, umożliwiającej kompensowanie niestabilnej pracy źródeł odnawialnych, ponieważ uwarunkowania klimatyczne Polski nie pozwalają na stabilne korzystanie z źródeł OZE, a tym samym efektywne ich wykorzystanie.
Nowoczesne i modernizowane bloki klasy 200MW potrafią w razie potrzeby utrzymać siec, a równocześnie w dalszej przyszłości łatwiej będzie je stopniowo wycofywać z eksploatacji, w miarę rozwoju energetyki prosumenckiej i technologii magazynowania energii.